به گزارش خبرنگار وسائل، حجت الاسلام والمسلمین عباس رفعتی، در جلسه بیست و یکم درس خارج فقه رسانه که در روز دوشنبه مورخه 11 دی سال 96 در موسسه فقهی ائمه اطهار علیهم السلام برگزار گردید، در ادامه بررسی پیام های حرام رسانه، به بررسی ابعاد کار رسانه ای دشمن در اغتشاشات اخیر پرداخت.
استاد رفعتی نائینی در ابتدای درس خارج فقه رسانه اظهار داشت: دولت در اقتصاد مقاومتی کوتاهی کرده است و بیشتر نگاهش به اقتصاد وارداتی بوده است اما نقد عملکرد اقتصادی دولت در شرائط فعلی به مصلحت نبود و انتشار برخی از اخبار در رسانه و شبکه های اجتماعی سبب تقویت بدبینی به نظام و اعتراضات شد و رسانه های دشمن نیز آن را به مسائل سیاسی مبدل کردند.
ایشان در ادامه به جایگاه پیام محرم رسانه نیز اشاره کرد و گفت: امروزه جنگ، رسانه ای است و اگر انسان با دقت نظر کند متوجه می شود که قدرت رسانه ای، جنگ داخلی درست می کند و سلاح را به درون مرز می دهد و نیازی به جنگ از بیرون ندارد و اگر نتواند سلاح نیز وارد کند، ساخت بمب دست ساز را آموزش می دهد و در وقایع اخیر نیز در تهران استفاده کردند.
وی در پایان تصریح داشت: اگر پیام ما ولو اینکه مطلب حقی باشد چنین آسیبی بزند که مردم را بی اعتماد کند و آن حمایتی که از نظام داشتند، سست کند، دیگر مردم بی تفاوت می شوند و همین امر سبب می شود که تحریک احساساتی که در سال 88 ایجاد شد دیگر ایجاد نشود زیرا از لحاظ رسانه ای درست عمل نمی کنیم و اگر درست عمل می کردیم مانند جنگ بوکمال، برنده مبارزه با دشمن بودیم.
خلاصه درس گذشته
گاهی پیام رسانه درست است و همراه با فعل حرام نیز نیست اما به خاطر ظرافت رسانه و انبوه سازی، نتیجه و انعکاس پیام درست رسانه، بازتاب فعل حرام در جامعه است. ممکن است تهیه کننده، کارگردان و بازیگرانی که در این پیام نقش دارند معتقد باشند آنچه ما روی آنتن بردیم و در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی قرار دادیم، فی نفسه پیام باطل و کفریات و سایر موارد محرم نیست اما پیامد آن در جامعه از محرمات است. مساله به تصویر کشیدن برخی امور محرم در رسانه نظیر این است که شخصی در جنگ فریاد می زند پرچم به زمین افتاده است که می تواند برخی موارد مانند تقویت روحیه رزمندگان اسلام واجب و برخی موارد مانند تضعیف روحیه آنان، حرام باشد که تشخیص مصداق با مکلف است. گاهی اوقات مصلحت رسانه ای اقتضا می کند که موارد خاصی رسانه ای شود، نظیر پاره کردن عکس امام که در واقع توهین بود ولی رسانه ملی برای آگاهی مردم، پخش آن را مصلحت اقوی دید و همین امر سبب تحریک احساسات برای شکل گرفتن 9 دی شد که با پخش تصویر سوزاندن پرچم امام حسین علیه السلام در روز عاشورا به اوج خود رسید و مردم آن حماسه بزرگ را خلق کردند. در رسانه ملی شورایی وجود دارد که تشخیص مصلحت و مصداق شناسی را بر عهده دارد و الان مهم ترین بخش در رسانه، معاونت سیاسی و خبر است که کاملاً دقیق نظارت می شود تا هر خبری در آنتن پخش نشود و از طرفی در مقابل اخبار شایعه و دروغ، بتوانند موضع گیری مناسب داشته باشند.
تقریر کامل درس
بررسی ابعاد رسانه ای اغتشاشات اخیر
گاهی با یک عمل واجب در جامعه مخالفت می شود؛ یعنی پیامدش این است که به جای برپایی معروف در جامعه، ترک معروف واجب می شود و گاهی ممکن است پیامد آن، عمل حرامی باشد.
مثال و مصداق در کار رسانه ای، زیاد می توان پیدا کرد. در رابطه با اخبار گاهی انتشار یک خبری به صورت رسانه ای و انبوه، سبب می شود در عین اینکه خبر درست است، جامعه دچار تناقض فکری شود یا دچار بی اعتمادی شود.
مثال روشن را می توان در حوادث این روزهای اخیر بیان کرد که خیلی افراد نظرشان این است که سوء استفاده دشمن در حوادث اخیر و هماهنگی برای اغتشاشات و به تصور خودشان براندازی که امکان ندارد، ولی می تواند اهرم فشاری در مذاکرات و حوادث منطقه باشد که نقشه کار را در منطقه تغییر دهد. به جای اینکه میدان عمل در 2000 کیلومتر آن طرف تر باشد، همین میدان عمل در داخل کشور باشد. اگر بناست بیست سال دیگر مقاومتی صورت گیرد، باید نیروها در همین داخل مقاومت کنند.
کم نبودند این نیروهایی که در شهرها مشغول فعالیت هستند. به جای اینکه این نیرو توان خودش را در جای دیگری قرار دهد باید در مرکز نیروی خودش را صرف کند.
آنان نیز می دانند که این کارها منجر به براندازی نیست ولی مکان عمل نیروها را تغییر می دهند و همین امر سبب می شود که برنامه مقاومت و نقشه راه در منطقه تغییر کند. آسیبی که دشمنان می بینند، اگر ما در راه های دور دست و نزدیک مرز دشمن و کنار اسرائیل به مقاومت بپردازیم، کاملاً فاصله می گیرد و احساس امنیتی درست می شود.
چگونه شد که چنین چیزی را با هزینه کمتری توانستند انجام دهند؟ با برنامه رسانه ای که ما نیز با خبط و اشتباه وارد شدیم.
امروز یکی از کسانی که منبع موثقی است نقل می کرد، دیروز مقام معظم رهبری فرموده اند که به دوستان و خودی بگویید که زمان برای انتقاد از دولت مناسب نیست.
اصل انتقاد از عملکرد دولت مطلب حقی است اما اگر رسانه ای شود و به خصوص ضعف اقتصادی پررنگ شود که به جای پرداختن به اقتصاد مقاومتی، به مباحث کم اهمیت تر نظیر اقتصاد وارداتی می پردازند. این عملکرد منجر به این شد که بعد از گذشت 5 سال تمام امید به برجام باشد تا میوه و گلابی برجام قابل استفاده باشد.
زمانی که مطلبی بدین صورت رسانه ای می شود، بی اعتمادی برای مردم ایجاد می کند. رسانه کار ظریفی دارد مخصوصاً رسانه ای که ملی و در خانه همگان وجود دارد. آتش این کار را رسانه های اجتماعی بیشتر کردند. همین قضیه تخم مرغ باید دقت شود و یکی از کانالهای خوب ما کاریکاتوری با این مضمون منتشر کرده بود و فضای بی اعتمادی را در ذهن مخاطب ایجاد می کرد. بلافاصله زمانی که شبکه های غربی چراغ سبزی در این وضعیت ببینند، آتش فتنه را بیشتر می کنند و در صحنه ملی به اغتشاش مبدل می گردد.
چقدر رسانه های دنیا با بازتاب وسیع، حوادث اخیر را بازتاب می دهند و آمار کشته ها را مرتباً بیشتر اعلام می کنند و این وضعیت، سبب آسیب های بین المللی فراوانی خواهد شد هر چند که به اصل نظام آسیبی وارد نخواهد شد.
رسانه ها و شبکه های اجتماعی در کشورهای دیگر نیز هستند ولی مسائل اقتصادی را سیاسی جلوه می دهند. اگر در فرانسه چنین مشکل اقتصادی رخ دهد ما چنین قدرت رسانه ای نداریم که آن را به سیاسی تبدیل کنیم. اگر در فرانسه چنین اتفاقاتی بیفتد، رسانه های انگلیسی و تبلیغات بیگانه تلاش نمی کنند که آن واقعه، سیاسی شود. الان ما در محاصره تبلیغات رسانه ای دشمن هستیم و تنها رسانه خودمان نیست.
ما می گوییم رسانه کار را به اینجا کشید ولی منظورمان رسانه ملی نیست هر چند که گاهی خبطی نیز انجام می دهد. عامل اصلی و بوغ تبلیغاتی و رسانه ای که در دنیا فعال است رسانه دشمن است. از طریق رسانه های دشمن که سرورهای اصلی در اختیارشان می باشد و ما نمی توانیم آن را ببندیم و با فیلتر شکن مشکلی حل نمی شود. سخت افزار و نرم افزار این قدرت رسانه ای به دست دیگران است و رسانه ملی قادر به خنثی کردن تمام دسیسه ها و فعالیت آنان نیست.
امروزه جنگ رسانه ای است و اگر انسان با دقت نظر کند متوجه می شود که قدرت رسانه ای، جنگ داخلی درست می کند و سلاح را به درون مرز می دهد و نیازی به جنگ از بیرون ندارد. امروزه اگر نتواند سلاح نیز وارد کند، ساخت بمب دست ساز را آموزش می دهد و در وقایع اخیر نیز در تهران استفاده کردند.
امروزه باید از لحاظ سخت افزاری قدرت رسانه ای داشته باشیم. علما بارها گفتند که شما اینترنت ملی داشته باشید.
اینکه در فصل اول بیان شد که باید رسانه داشته باشیم و به آیه (و اعدو لهم ما استطعتم بالقوة) استناد کردیم، مقصودمان این بود که مراد از قوه، فقط اسب و شمشیر نیست و از بالاترین ابزار جنگی در عصر ما، رسانه است که کمتر از موشک بالستیک کاربرد ندارد.
بخشی از رسانه سخت افزار است. ما امروزه ماهواره نداریم. دیشب در اتاق فرمان رفته ام و از آنان خواسته ام که نام گروهی را به عنوان عامل اغتشاشات مطرح نکنند ولی باز هم کارشناس گفت که این کار صهیونیست هاست! اشکال این است که بردن نام صهیونیست در برنامه، سبب لغو قرارداد اجرای فرکانس خواهد شد و این کار به صورت اتوماتیک انجام می گیرد.
زمانی که ما ماهواره و فرکانس نداریم و مجبور هستیم پهنای باند اجاره کنیم همین عواقب را دارد که کنترل شده با ما قرار داد می بندند. ما باید خودمان این امکانات را داشته باشیم.
بحث دیگر این است که باید شخصی که می خواهد پیام الهی را در رسانه داشته باشد، سواد رسانه ای داشته باشد.
ما این ابزار را در اختیار مردم گذاشته ایم اما بایدها و نبایدها را به آنان یاد نداده ایم. این کپی کردن ها نوعاً مشکل دارد و حرام است.
زمانی که مساله ای در جامعه انبوه شد دیگران نیز این مسائل را باور می کنند.
زمانی که مساله ای به تواتر رسید دیگر در کذب بودن آن شک نمی کنیم و اطمینان به راست بودن خبر پیدا می کنیم. الان رسانه ها یک مطلب را هر یک صدها بار اعلام می کنند که تواتر درست می کند و موجب اطمینان می شود.
اگر پیام ما ولو اینکه مطلب حقی باشد ولی چنین آسیبی بزند که مردم را بی اعتماد کند و آن حمایتی که از نظام داشتند، سست کند، دیگر مردم بی تفاوت می شوند. همین امر سبب می شود که تحریک احساساتی که در سال 88 ایجاد شد دیگر ایجاد نشود زیرا از لحاظ رسانه ای درست عمل نمی کنیم. امروزه شبکه های اجتماعی بیشتر از رسانه ملی نقش ایفا می کند و مسائل اجتماعی را در شبکه های اجتماعی ملاحظه می کنند.
ما و مسئولین هنوز به این فکر نرسیده ایم که شبکه های اجتماعی می تواند بحران ساز باشد و در بسیاری از انتخاباتهایی که برگزار شده است نقش اساسی را ایفا کرده است.
در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بیشترین تاثیر را همین شبکه های اجتماعی داشته است.
پس باید به این باور برسیم که طبق قاعده ای که بیان شد رسانه از نیروی نظامی بیشتر می تواند تاثیر گذار باشد و جنگی را به پیروزی برساند.
اشخاصی که نرم افزار رسانه را دارند قدرت بزرگی در اختیار دارند که ممکن است از قدرت موشکی بالاتر باشد.
ما در جنگ بوکمال و پایان داعش طبق همین قدرت رسانه ای توانستیم پیروز شویم. هنوز جنگ به پایان نرسیده بود که فرمانده کل پیام داد داعش سقوط کرد. آمریکا می خواست فردای آن روز پایگاه بزند تا داعش را حفظ کند و کار را دشوار سازد که با این پیام دشمن درهم شکست.
انبوه تبلیغات رسانه ای به این صورت که در دنیا پخش شد، دشمن نتوانست پایگاهی در حمایت از داعش برقرار سازد. اگر پایگاه زده بودند تا 5 سال آینده نیز نمی توانستیم در آن منطقه وارد شویم. والحمدلله رب العالمین./926/ص
تقریر: محسن جوادی صدر